Serwis Internetowy Miasta Pińczów

XII Bieg na Grochowiska im. Andrzeja Dziubińskiego zakończony

1 komentarz

Przewodnik turystyczny

Ponidzie Pińczowskie z Adolfem Dygasińskim

Pięknym jest kraj cały, który przepasała wstęgą swoją Nida, rwąca się do Wisły jak córka w objęcia matki. I białe piaski porosłe niską sośniną, i laski brzozowe, i łany szumiące żytem i pszenicą, i białe góry, i zielone a rozległe łąki z różnobarwnym kwieciem, i pastwiska zajęte latem od świtu przez konie, gęsi, bydło; wszystko to pozostaje wyryte w pamięci tego, kto się urodził i wychował na Ponidziu.

Nigdzie tak pięknie nie śpiewają słowiki ani skowronki, nigdzie bzy nie mają woni tak miłej, nigdzie róża rankiem nie przyozdabia świata cudowniej. Pod białą górą, wśród łąk i wikliny – widać Skowronno, rankiem i wieczorami mgły je okrywają, słyszysz tylko zgiełk czajek, buczenie bąków i na wyścigi wrzeszczące derkacze, którym po skrajach łąki wtórują przepiórki albo w górze warknie przelotny kaczor.

Samotna Kopernia rozgląda się smutnie po rozległych błoniach jak wyspa na zielonym morzu, jej topole wybiegły naprzód, niby, na zwiady, aby zachwycić ze świata języka, ale tylko koń z pastwiska czasem tu zabłądzi i potrząśnie z brzękiem nogą spętaną, zarży, a z odległego błonia ozwie się do niego jaki przyjacielskiego z serca towarzysz.

Z wysokiej góry – ku Nidzie jarami spuszcza się Pińczów poważny. Na sklepieniu niebios widać jego głowę, podczas gdy na pochyłości góry osiadła reszta ciała. Pińczów to stary pielgrzym dziejowy, z którego nóg pyły dalekiej podróży omywa uśmiechnięta Nida. Tu się ona piękniej, zalotniej roztacza, więcej nieba odbija w sobie i niknie znowu wśród ogrodów ziemi naszej, het precz ku Wiślicy, ku Nowemu Miastu – Korczynowi.

 

Tak rozpoczyna się nowela „Za krowę” Adolfa Dygasińskiego, której akcja rozgrywa się w pobliskich wsiach wokół Pińczowa.

 

Nikt piękniej nie opisywał uroków Ponidzia, zajmującego część najmniejszej z krain geograficznych Polski – Niecki Nidziańskiej jak jej piewca Adolf Dygasiński – powieściopisarz, publicysta, pedagog, jeden z głównych przedstawicieli naturalizmu w literaturze polskiej. Urodził się 7 marca 1839 roku w Niegosławicach koło Pińczowa, tuż nad Nidą.

Wiele akcji jego powieści i nowel dzieje się w środowisku znanym mu od dzieciństwa – na Ponidziu.

Proponujemy więc zwiedzanie Pińczowa i jego okolic, a zarazem powiatu pińczowskiego, śladami bohaterów jego powieści.

Uwaga! – Opisy i wirtualne wycieczki w zakładce TURYSTYKA -> ATRAKCJE TURYSTYCZNE

 

Trasa z BeldonkiemPińczów, Krzyżanowice, Zagość, Chroberz, Młodzawy Małe, Skowronno, Włochy.

 

Pińczów – Kaplica św. Anny, Kościół pw. Jana Apostoła i Ewangelisty, Muzeum Regionalne z największymi w Polsce zbiorami poświęconymi Dygasińskiemu, Pomnik Konstytucji 3 Maja, Sanktuarium Maryjne na Mirowie, Dom na Mirowie – zwany Drukarnią Ariańską, Synagoga, Pałac Wielopolskich, Baszta Ogrodowa, cmentarz wojenny z okresu I Wojny Światowej, lapidarium rzeźby nagrobnej, cmentarzyk na Zawięzieniu, pozostałości zamku z suchą fosą na Wzgórzu Zamkowym.

 

Krzyżanowice – klasycystyczny kościół św. Tekli – ufundowany przez ks. Hugo Kołłątaja, proboszcza od 1779 r. – z obrazami pędzla Franciszka Smuglewicza; wzgórze św. Leonarda z rezerwatem przyrody i niedużym cmentarzem parafialnym; świątki przydrożne.

 

Zagość – stary i cenny kościół św. Jana Chrzciciela – pozostałość po joannitach osadzonych tu w XII wieku; liczne figury przydrożne.

 

Chroberz – Pałac Wielopolskich, park z okazałym starodrzewiem, renesansowy kościół Wniebowzięcia Matki Boskiej i św. Jana Kantego, cmentarz parafialny.

 

Młodzawy Małe – barokowy kościół św. Ducha i MB Bolesnej, który w pewnym okresie był tym dla Polski, czym dzisiaj jest Częstochowa; trzy przydrożne figury z 1735 r. – świętych Jana Kantego, Jana Nepomucena, rozdzielone krucyfiksem – jak mówi legenda ufundowane przez trzech braci; ogród na Rozstajach zaprojektowany i urządzony przez artystę-rzeźbiarza Tadeusza Kurczynę i jego żonę Zofię.

 

Skowronno – z góry Okrąglicy roztacza się wspaniały widok na śródlądową deltę Nidy. Tam też znajdują się pozostałość po najstarszym kamieniołomie z X wieku, w którym wydobywano wapień zwany Pińczakiem, oraz rezerwat Skowronno z unikatową stepową roślinnością. Przy drodze pomiędzy Skowronnem Dolnym a Górnym znajdują się świątki, z najbardziej znanym św. Janem Nepomucenem.

 

Włochy  – we wsi stoi monumentalny kamienny pomnik z 1609 r.


Masz pytania? Napisz do nas:
redakcja@pinczow.com